คิวไทย..คิวโลก มืออาชีพชื่นชม

ถ้าจะเอาคำพูดที่ว่า “ขุนศึกจะดีต้องมีกระบี่คู่ใจ” มาใช้กับการเป็นนักสนุกเกอร์ที่จะประสบความสำเร็จได้นั้น คงไม่มีผู้เล่นคนใดปฏิเสธคำพูดนี้ เป็นที่รู้กันดีว่าผู้เล่นสนุกเกอร์ส่วนใหญ่ ต่างสรรหาไม้คิวคู่กายที่เปรียบเสมือนกระบี่คู่ใจของขุนศึกในยามออกสงครามไว้ด้วยกันทั้งนั้น ผู้เล่นบางคนใช้ไม้คิวอันเดิมมาเป็นสิบๆ ปี ทั้งๆ ที่ อาจจะเป็นคิวที่ไม่มีราคาหรือความสวยงามอะไรเลย ในขณะที่บางคนลงทุนหาซื้อ สั่งซื้อไม้คิวราคาเป็นหมื่นเป็นแสน มีคิวเก็บไว้ใช้นับเป็นสิบ เป็นร้อยด้าม บ้างก็เลือกจากความสวยงามด้วยความนิยมชมชอบ บ้างก็เลือกจากการตอบสนองในการแทงที่ตนเองถูกใจ วันนี้ โดมินิค เดล นักสนุกเกอร์อาชีพมืออันดับ 27 ของโลกจากเวลส์ จะมาตอบคำถามเรื่องไม้คิว ซึ่งผมจะขอแปลมาให้ได้อ่านกันตามนี้นะครับ

Q: โดมินิค คุณมีคำแนะนำสำหรับผู้ที่กำลังจะหาซื้อไม้คิวอย่างไรบ้าง

A: โจ เดวิส เคยเขียนไว้ในหนังสือ How I Play Snooker ว่า “ไม้คิวที่ดีควรจะมีความแกร่งของไม้ให้มากที่สุด และมีน้ำหนักที่ผู้เล่นพอใจ” ต้องมี “สปริง” เพื่อการตอบสนองที่ดีของลูกขาว และความรู้สึกในขณะที่หัวคิวกระทบลูก ถ้าไม้คิวแข็งกระด้างเกินไป มันจะทำให้ลูกขาวปลิวออกจากเหลี่ยมที่เล็งไว้ อย่างลูกแทงเปิดเฟรม คุณอาจแทงแดงไปหนากว่าที่ต้องการ ผู้เล่นอาชีพส่วนใหญ่ ใช้ไม้คิวที่หนักระหว่าง 17-18 ออนซ์ ไม้คิวสองท่อนที่ต่อล่างบางอันจะมีน้ำหนักมากกว่าปกติ อย่างคิวของ แบรี่ ฮอว์กินส์ มีน้ำหนักถึง 19 ออนซ์ แต่เขาใช้มันมานานจนชินและคุ้นเคยกับมันเป็นอย่างดีแล้ว ผู้เล่นสมัยปี 1980-1990 หลายคน เริ่มหัดเล่นจากไม้คิวทั่วไปที่พ่อซื้อให้ตอนเด็กๆ แล้วก็ใช้กันมาจนติด คิวเก่าๆ พวกนั้นไม่เหมาะกับการเล่นในปัจจุบันแล้ว ส่วนใหญ่หน้าไม้มักจะสะบัดมากเกินไป และขนาดของหัวคิวก็ไม่เหมาะกับการเล่นในสมัยนี้อีกแล้วด้วย

Q: ไม้แอช กับ ไม้เมเปิ้ลล่ะ อย่างไหนดีกว่ากัน

A: เป็นไม้ที่ดีทั้งคู่นะ และผมคงฟันธงไม่ได้หรอกว่าอย่างไหนดีกว่ากัน โดยทั่วไปแล้ว เมเปิ้ลจะมีความแข็งแกร่งมากกว่าแอช ถ้าคุณต้องการใช้ไม้เมเปิ้ลให้มีการตอบสนองเหมือนไม้แอช คุณต้องลดขนาดหัวคิวลงมาเล็กน้อย ถ้าคุณมีไม้คิวสองด้ามที่มีสเปคตรงกันทุกอย่างที่ขนาดหัวคิว 10 มม. แล้วคุณแทงไซด์ออกไป คุณจะรู้สึกว่า ลูกขาวที่แทงจากไม้เมเปิ้ลจะปลิวออกไปมากกว่า ต้องลดขนาดหัวคิวลงมาที่ 9.5 มม. ถึงจะให้การตอบสนองแบบเดียวกับคิวไม้แอช อีกอย่างไม้แอชจะมีลายไม้ที่ผู้เล่นมองเห็นได้อย่างชัดเจน ในขณะที่เมเปิ้ลจะไม่มีลายอะไรให้เห็นเลย ซึ่งจะทำให้สบายตามากกว่า สตีเฟ่น แม็กไกวร์ ก็เปลี่ยนจากไม้แอชมาใช้ไม้เมเปิ้ล เพราะลายไม้ที่รบกวนสายตาของเขามากจนถึงกับน้ำตาไหลมาแล้ว มีผู้เล่นที่ชอบใช้ไม้เมเปิ้ลอีกหลายคน รวมทั้ง สตีเฟ่น เฮนดรี้ ซึ่งคว้าแชมป์โลก 7 สมัย และทำเซ็นจูรี่เบรกกว่า 800 ครั้ง ด้วยคิวไม้เมเปิ้ล ยี่ห้อ Powerglide Connoisseur

Q: ขนาดของหัวคิวที่คนนิยมมากที่สุดล่ะ

A: ถ้าคุณเป็นผู้เล่นทั่วไปตามสโมสร ขนาด 9-9.5 มม. ถือว่าเหมาะที่สุด เพราะมันคุมขาวได้ง่ายบนผ้าสักหลาดเก่าที่ใช้แล้ว แต่ถ้าคุณเล่นบนโต๊ะแข่งขันอย่างเดียวกับระดับอาชีพ ที่มีการเปลี่ยนผ้าใหม่ตลอดเวลา ขนผ้าจะสั้นกว่าและเรียบกว่ามาก คุณต้องใช้หัวคิวที่ไม่เกิน 10 มม. เพราะมันจะลดการจับขาวลง เวลาคุณแทงลูกไซด์ คุณจะแทงได้ตรงเหลี่ยมกว่า เนื่องจากลูกขาวจะไม่จับผ้าสักหลาดมากเกินไป ผู้เล่นอาชีพส่วนใหญ่จะใช้หัวคิวที่มีขนาดระหว่าง 9-10 มม. หัวคิวของ จอห์น ฮิกกินส์ มีขนาด 9.75 มม. ส่วนของผมใช้อยู่ระหว่าง 9.8-10 มม. ขึ้นอยู่กับว่าไม้คิวจะตอบสนองกับหัวคิวได้เป็นที่พอใจแค่ไหน ซึ่งผมก็แต่งให้ใหญ่หรือเล็กลงได้ตามที่ต้องการ ส่วนใหญ่แล้วผมจะแต่งไว้ที่ 9.8 มม.

Q: แล้วคุณคิดว่า ใครทำไม้คิวได้ดีที่สุด

A: ในความเห็นของผมนะ ช่างทำไม้คิวที่ดีที่สุดในโลกขณะนี้ คือช่างทำไม้คิวจากเมืองไทย ผมเป็น ทูตการค้า (Brand Ambassador) ให้กับไม้คิวชื่อดังยี่ห้อหนึ่งที่ผลิตในประเทศไทย ซึ่งเป็นคิวที่ผมใช้อยู่ทุกวันนี้ และอยากจะบอกว่า ไม่รู้จะแนะนำยังไงถึงจะพอ คือมันเป็นไม้คิวที่ทำขึ้นมาอย่างประณีตมาก คุณภาพในการทำคิวเหนือกว่าไม้คิวยี่ห้อไหนๆ ในอังกฤษทั้งหมดก็ว่าได้ ยกเว้นคิวบางยี่ห้อที่มีชื่อเสียงมายาวนาน ช่างทำคิวในอังกฤษส่วนใหญ่มักจะอ้างว่า ไม้แอชดีๆ ทุกวันนี้หายาก เพราะการเจริญเติบโตของสนุกเกอร์ในเอเชีย ผู้ผลิตไม้คิวในเอเชียเลยกว้านซื้อไม้แอชเกรดดีๆ ไปเยอะมาก และยังสามารถแยกไม้ที่ดีและไม่ดีออกจากกันได้อีกด้วย ไม้แอชส่วนใหญ่จะมาจากทวีปอเมริกาเหนือ

สมัยก่อนก็จะมีของ บริษัท Burroughes & Watts ที่เคยผลิตคิวจากไม้แอชอังกฤษ แต่เนื่องจากสภาวะอากาศของเราแปรเปลี่ยนไปทุกปี ต้นแอชที่ปลูกในแถบนี้เลยมีการเจริญเติบโตในอัตราที่แตกต่างกัน ทำให้ลายไม้ที่ได้ออกมาไม่ดีนักและยังไม่มีความแข็งแกร่งพอ มีทั้งปุ่มไม้และรอยเจาะไชของหนอนและแมลง ด้วยสภาวะอากาศที่คงที่ในอเมริกาเหนือ จึงเป็นเขตที่ปลูกต้นแอชได้ดีที่สุด แม้ว่าบางครั้งจะได้ไม้มาจากทางรัสเซีย เดนมาร์ค และที่อื่นๆ บ้างก็ตาม

Q: ผู้เล่นอาชีพหลายคน ใช้ไม้คิวเพียงด้ามเดียวมาชั่วชีวิต บางคนถึงกับเล่นไม่ได้หากไม้คิวเกิดมีอันเป็นไป ไม้คิวมีความหมายมากน้อยกับผู้เล่นแค่ไหน

A: มันสำคัญมากนะ ผู้เล่นอาชีพทุกคนจะรู้ดีว่า การทำงานของลูกขาวเมื่อถูกแทงด้วยไซด์ออกไป จะไปในทิศทางไหน โดยเฉพาะลูกยาวๆ แบบหัวโต๊ะท้ายโต๊ะ ถ้าคุณมีคิวที่ทำให้ลูกขาวตอบสนองในผลลัพธ์ที่ต้องการไม่ได้ คุณก็ต้องเสียเวลาปรับการใช้งานให้เข้ากับมัน หรือไม่ก็ต้องเปลี่ยนคิวไปเลย ถ้าผมจะลองคิวใหม่ แล้วผมใช้มันเกิน 10 นาที แสดงว่าไม้คิวด้ามนั้นมีการตอบสนองที่ดีพอใช้ ถ้ามันไม่ใช่ ผมแทงไปแค่ 5-6 ไม้ผมก็จะรู้แล้ว และจะไม่หยิบมันมาแทงอีกเลย คุณจะรู้ได้อย่างรวดเร็วว่าคิวนั้นคุณจะใช้มันได้หรือไม่

ตอนที่ สตีเฟ่น เฮนดรี้ อายุได้ 14 ปี เขาใช้คิวที่ กอร์ดอน พ่อของเขาซื้อมาให้ เป็นคิวราวยี่ห้อไรเล่ย์ที่วางไว้ในรางคิวในสนุกเกอร์คลับแถวบ้าน โดยมีหลอดไฟส่องเหนือรางที่วางไม้คิวไว้ ความร้อนของหลอดไฟที่เปิดส่องไว้เป็นเวลานานทำให้ปลายคิวคด ซึ่งเขาก็เล่นมันทั้งๆ ที่คด และมีสปริงมากเกินไปจนเกิดความเคยชิน ผมเคยขอเขาลองแทง เขาบอกว่า “คุณไม่อยากแทงคิวห่วยๆ แบบนี้หรอก มันเน่าจะตาย” มีเขาคนเดียวที่แทงได้ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า สิ่งสำคัญที่สุดคือการหาคิวที่คุณชอบแล้วฝึกจนชินกับมัน

ผู้เล่นที่หัดเล่นใหม่ๆ จะง่ายต่อการเปลี่ยนคิวใหม่มากกว่าผู้เล่นเก่าๆ ที่ใช้คิวด้ามเดียวมาเป็นเวลานาน ถ้าคิวของผู้เล่นอาชีพเกิดชำรุดหรือสูญหาย เขาจะไม่มีเวลามากพอที่จะปรับเข้ากับไม้คิวใหม่ให้ทันการแข่งขันรายการต่อไป ต่อให้รู้สึกว่าใช้ได้ในระหว่างการซ้อม แต่พอลงแข่งเข้าจริงๆ ในนัดแรก เขาจะรู้สึกกดดันตลอดเวลา ว่าไม่ได้ใช้คิวประจำที่เคยใช้อยู่

Q: เครียดไหม เวลาที่ต้องบินไปแข่งขันต่างประเทศไกลๆ แล้วต้องโหลดไม้คิวไปพร้อมกระเป๋า

A: ก็มีบ่อยนะ ที่ไม้คิวของผู้เล่นสูญหายบ้าง หรืออาจโดนโหลดไปผิดเที่ยวบินบ้าง ต้องรอจนกว่าไม้คิวจะถูกส่งตามมาที่โรงแรมที่พักหลังจากนั้น บางครั้งผู้เล่นถึงกับต้องขอยืมไม้คิวจากคนอื่นมาทำการแข่งขัน เพื่อให้ผ่านนัดแรกไปก่อน แม็ทธิว สตีเว่นส์ เคยใช้ไม้คิวถึง 3 ด้ามในการแข่งขันสามรอบแรกในรายการ ไหโขว่ เวิล์ด โอเพ่น เมื่อฤดูกาลที่แล้ว ผู้เล่นอาชีพส่วนใหญ่เวลานี้จะใช้กล่องใส่สกี ของผมมีลายเซ็น ลินด์เซย์ วอห์น ด้วย แล้วใส่ไม้คิวได้ถึง 3 ด้าม ซึ่งทำให้เราช่วยกันหารค่าขนส่งกันได้ระหว่างผู้เล่น 3 คน ถ้าไม่ใช้กล่องสกีนี่ คงมีความเสียหายกับไม้คิวระหว่างการเดินทางเกิดขึ้นมากไปแล้ว

Q: ปีเตอร์ เอ๊บดอน กับ สตีฟ เดวิส เคยทดลองใช้ไม้คิวที่ปลายไม่ได้ติดด้วยทองเหลือง คิวพวกนั้นเป็นอย่างไรบ้าง

A: ปลายคิวที่ทำจากเรซินก็ใช้งานได้ไม่เลว ปัญหาอยู่ที่ผู้เล่นส่วนใหญ่เคยชินกับการใช้ปลายทองเหลืองมาเป็นเวลานาน จนเป็นการยากที่จะปรับเปลี่ยนมาใช้ปลายอย่างอื่น ปลายคิวที่ทำจากสารฟีนอลในเรซินหรือไฟเบอร์ มีพลังในการส่งคิวได้น้อยกว่าปลายที่ทำจากทองเหลือง แต่สามารถทำให้ลูกขาวมีแรงหมุน (Spin) มากกว่าปลายทองเหลือง ปีเตอร์ เคยลองใช้ปลายสีดำ ส่วน สตีฟ ลองใช้ปลายสีขาว คล้ายๆ กับคิวพูลที่นิยมใช้กันอยู่เวลานี้ คุณอาจจะใช้ปลายคิวเรซินหรือไฟเบอร์ที่มีหัวคิวขนาด 11 มม. เพราะมันส่งขาวเหมือนแทงจากท่อนซุงที่ไม่มีทั้งน้ำหนักหรือความหนาแน่นของมวลสาร มันเหมือนกับคุณแทงออกไปโดยไม่มีการติดปลายคิวเลย จากที่ผมลองด้วยตนเอง ความรู้สึกจะใกล้เคียงกับปลายทองเหลืองที่ขนาดหัวคิว 9.5 มม. ถ้าคุณแทงด้วยการใส่ไซด์ทางด้านขวา ลูกขาวจะพุ่งออกไปทางซ้าย คนอเมริกันจะเรียกอาการแบบนี้ว่า “Squirt” ซึ่งอาการนี้จะไม่พบมากนักในปลายคิวที่ทำจากเรซินหรือไฟเบอร์ ถ้าคุณเริ่มหัดเล่นด้วยการใช้คิวแบบนี้จนชิน ก็ถือว่าเป็นคิวที่ใช้งานได้ แม้อาจจะไม่มีความทนทานเหมือนปลายทองเหลือง ซึ่งอาจจะทำให้เกิดการผิดพลาดได้เมื่อใช้ไปนานๆ

นี่แหล่ะครับ เป็นคำถาม-คำตอบที่ โดมินิค เดล ผู้เล่นอาชีพมืออันดับ 27 ของโลก ให้ความเห็นเกี่ยวกับไม้คิว ที่มีการเผยแพร่ทางเว็บไซต์ของ World Snooker เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม ที่ผ่านมา ถือว่าอ่านแล้วก็ชื่นใจนะครับ ที่แม้กระทั่งผู้เล่นอาชีพระดับโลก ก็ยังยกย่องและยอมรับว่า ผู้ที่ผลิตไม้คิวที่ดีที่สุดในโลกปัจจุบันนี้ คือไม้คิวที่ทำจากฝีมือคนไทย จากประเทศไทย ซึ่งในขณะนี้มีผู้ผลิตไม้คิวชั้นนำ ส่งขายไปในตลาดโลก ทำชื่อเสียงให้วงการสนุกเกอร์ของไทยอยู่หลายเจ้า ซึ่งแม้กระทั่งจีน ยังแอบอ้างชื่อไปจดลิขสิทธิ์การค้าในประเทศเขาอย่างหน้าตาเฉย แบบเจ้าของแบรนด์ตัวจริงยังทำอะไรไม่ได้

ก็ขอให้ผู้ผลิตคิวในเมืองไทยทั้งหลาย จงร่วมกันสร้างสรรค์ผลิตไม้คิวที่ได้คุณภาพระดับโลก รักษาผลงานรวมทั้งชื่อเสียงกันต่อไป และขอให้เจริญก้าวหน้าเป็นหน้าเป็นตาของวงการสอยคิวไทยตลอดไปกันอย่างถ้วนหน้านะคร้าบบบบบ...... !!!

แปลและเรียบเรียงโดย ทวิทัฐ วรินทราคม