กติกาพูล 8 ลูก ตามกฏของ BCA (Billiards Congress of America)

---

กติกาใดที่นอกเหนือจากที่ได้ระบุไว้ในกติกาฉบับนี้ ให้ถือปฏิบัติ กติกาสากลของการเล่น Pocket Billiards เป็นหลัก

1. ลักษณะของเกมส์

พูล 8 ลูกเป็นเกมที่เล่นที่ต้องมีการขานลูกและหลุมที่จะแทง โดยใช้ลูกคิวบอลและลูกเป้า 15 ลูก ตั้งแต่หมายเลข 1 ถึง 15 ผู้เล่นจะต้องเลือกตบลูกในกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ตั้งแต่หมายเลข 1-7 (ลูกเกลี้ยง) หรือตั้งแต่หมายเลข 9-15 (ลูกลาย) โดยไม่จำเป็นต้องเรียงลำดับหมายเลข หลังจากที่ตบลูกในกลุ่มของตนเองลงหมดแล้ว จึงมีสิทธิ์ตบลูกหมายเลข 8 ผู้ใดตบลูกหมายเลข 8 ลงก่อนตามขั้นตอนและไม่ผิดกติกา ถือเป็นผู้ชนะ

2. การขานหลุม

ผู้เล่นจำเป็นต้องขานลูกและหลุมที่จะแทงให้ลงทุกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการแทงลูกให้ลงหลุมโดยทางตรงหรือทางอ้อม เช่นการใช้บ๋อย การแทงเข้าชิ่งเพื่อเบิ้ลให้ลงหลุม การแทงแคนนอนต่างๆ จึงจะถือว่าลูกที่ตบลงหลุมไปเป็นการตบลงอย่างไม่ผิดกติกา ลูกที่ตบลงหลุมไปโดยผิดกติกาไม่ต้องนำกลับมาตั้งไม่ว่าจะเป็นลูกของผู้เล่นฝ่ายใด การแทงไม้เปิดไม่จำเป็นต้องขานหลุม ผู้ที่แทงไม้เปิดสามารถอยู่ในเที่ยวแทงต่อไปได้ ตราบใดที่มีลูกใดลูกหนึ่งลงหลุมไปในไม้เปิด

3. การตั้งลูก

ลูกเป้าทั้ง 15 ลูกจะนำมาเรียงกันในสามเหลี่ยม โดยให้ลูกดำหมายเลข 8 อยู่ในตำแหน่งกึ่งกลางของกลุ่ม ลูกที่อยู่บนสุดของสามเหลี่ยมให้วางลงบนจุด Foot Spot และให้มีลูกลายและลูกเกลี้ยง เป็นลูกที่อยู่ในมุมล่างคนละมุม

4. ลำดับการแทงเปิด

ผู้เล่นที่ชนะในการเสี่ยงทายด้วยการขึ้นชิ่ง มีสิทธิ์ที่จะเลือกแทงไม้เปิดก่อน และให้ผู้เล่นที่ชนะเกม เป็นผู้แทงเปิดในเกมต่อไป (Winner's Break) อย่างไรก็ตาม อาจมีการตกลงกันก่อนการเล่น ว่าจะใช้ระบบในการแทงไม้เปิดกันอย่างไร ตามตัวเลือกนี้

• ผลัดกันแทงเปิดคนละเกม
• ผู้แพ้เป็นผู้ได้แทงเปิด
• ผู้ที่มีคะแนนเกมตามหลัง ได้เป็นผู้แทงเปิด

5. การแทงเปิดอย่างถูกกติกา

ผู้เล่นจะต้องวางลูกคิวบอลไว้ภายในเส้นเมือง (Head String) โดยในไม้เปิดจะต้อง

• มีลูกหนึ่งลูกใดวิ่งไปลงหลุม หรือ
• มีลูกวิ่งไปกระทบชิ่งอย่างน้อย 4 ลูกขึ้นไป

หากไม่เป็นไปตามเงื่อนไขในข้อ 2 หรือลูกคิวบอลวิ่งไปลงหลุมในไม้เปิด ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามมีสิทธิ์ที่จะเลือกเล่นได้ดังนี้

• เล่นต่อจากตำแหน่งที่ลูกไปหยุดอยู่ไปเลย หรือ
• ให้ผู้ตัดสินนำลูกกลับมาตั้งใหม่โดยผู้เล่นมีสิทธิ์เลือกเปิดใหม่เองหรือให้ผู้ทำฟาล์วเปิดใหม่อีกครั้งก็ได้

6. การแทงเปลี่ยนในไม้เปิด

หากผู้เล่นแทงเปลี่ยนในไม้เปิด

• ลูกที่ลงหลุมไปไม่นำกลับขึ้นมาตั้ง ยกเว้นลูกหมายเลข 8 (ดูกติกาข้อ 8)
• เป็นการทำฟาล์ว
• ผู้เล่นยังมีสิทธิ์เลือกกลุ่มลูกที่จะเล่นได้ (Open Table)

ผู้เล่นคนต่อไปจะได้เล่นลูกในมือจากภายในเส้นเมือง และไม่สามารถแทงลูกเป้าใดๆที่อยู่ภายในเส้นเมืองได้ นอกจากจะแทงลูกคิวบอลให้ออกจากเส้นเมืองไปก่อน แล้วให้ลูกวิ่งกลับมาโดนลูกในเส้นเมือง

7. ลูกเป้ากระโดดตกโต๊ะในไม้เปิด

หากผู้แทงเปิดแทงลูกเป้ากระเด็นตกโต๊ะในไม้เปิดให้ถือเป็นการทำฟาล์ว และคู่แข่งขันจะมีทางเลือกที่จะเล่นได้ดังนี้

• ลูกที่ลงหลุมไปไม่นำกลับขึ้นมาตั้ง ยกเว้นลูกหมายเลข 8 (ดูกติกาข้อ 8)
• เล่นจากตำแหน่งที่ลูกยืนอยู่ต่อไปเลย หรือ
• นำลูกคิวบอลมาตั้งในเส้นเมือง แล้วเล่นเป็นลูกในมือ

8. ลูกหมายเลข 8 ตกหลุมในไม้เปิด

ในกรณีที่ลูกหมายเลข 8 ตกลงไปในหลุมในไม้เปิด ผู้เปิดสามารถขอให้ผู้ตัดสินตั้งลูกเพื่อทำการแทงเปิดใหม่อีกครั้งหรือให้ผู้ตัดสินนำลูกหมายเลข 8 กลับมาตั้งที่ Foot Spot แล้วเล่นต่อไปได้ หากผู้แทงเปิดแทงลูกคิวบอลเปลี่ยนลงหลุมในไม้เปิดพร้อมกับทำลูกหมายเลข 8 ลงหลุมไปด้วย ผู้เล่นคนต่อไปสามารถขอให้ผู้ตัดสินนำลูกกลับมาตั้งเปิดใหม่ หรือนำลูกหมายเลข 8 มาตั้งที่จุด แล้วเล่นต่อไปจากในมือหลังเส้นเมืองได้

9. สภาพโต๊ะเปิด

หากผู้เล่นยังไม่ได้ตบลูกหนึ่งลูกใดลงหลุมหรือยังไม่ได้แสดงความจำนงค์ในการเลือกกลุ่ม (ลูกลายหรือลูกเกลี้ยง) โต๊ะยังคงอยู่ในสภาพเปิด หมายความว่าผู้เล่นยังมีสิทธิ์เลือกกลุ่มได้ เมื่อยังเป็นสภาพโต๊ะเปิดผู้เล่นสามารถแทงลูกลายให้ไปบ๋อยลูกเกลี้ยงลงหลุมหรือในทางกลับกันได้

โต๊ะยังคงอยู่ในสภาพเปิดหลังไม้เปิดได้แทงออกไป เมื่อโต๊ะยังอยู่ในสภาพเปิด ผู้เล่นสามารถใช้บ๋อยลูกกลุ่มหนึ่ง เพื่อไปตบหรือแคนนอนลูกอีกกลุ่มหนึ่งให้ลงตามที่ขานลูกและหลุมก่อนการแทงได้ ในขณะที่ยังเป็นสภาพโต๊ะเปิด หากลูกหมายเลข 8 ถูกแทงโดนก่อนเป็นลูกแรก จะถือเป็นลูกฟาล์ว และหากมีลูกกลุ่มหนึ่งกลุ่มใดถูกแทงลงหลุมไปในไม้นั้น ลูกที่ลงไปจะไม่นับว่าเป็นลูกลงหลุม ผู้เล่นจะต้องเสียเที่ยวแทงไป ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามจะได้รับสิทธิ์เล่นลูกจากในมือ ลูกที่ลงไปจะไม่นำกลับขึ้นมาตั้ง และโต๊ะยังอยู่ในสภาพเปิด ผู้เล่นยังสามารถเลือกกลุ่มที่จะแทงต่อไปได้

10. การเลือกกลุ่มของลูกเป้า

ไม่ว่าจะมีลูกจากกลุ่มใดลงหลุมไปหลังจากไม้เปิด โต๊ะยังคงอยู่ในสภาพเปิดเสมอโดยไม่คำนึงว่า ลูกที่ลงไปจะเป็นลูกกลุ่มเดียวกันหรือไม่ ผู้เล่นจะมีสิทธิ์ได้แทงต่อและยังสามารถเลือกกลุ่มที่ต้องการเล่นได้อย่างเสรี ผู้เล่นจะเลือกกลุ่มได้ต่อเมื่อได้ตบลูกในกลุ่มที่ต้องการลงหลุมไปอย่างถูกกติกาแล้วเท่านั้น

หลังจากที่ได้มีการเลือกกลุ่มของลูกเป้าที่จะแทงเรียบร้อยแล้ว หากผู้เล่นแทงลูกผิดกลุ่มจะด้วยเจตนาหรือไม่ก็ตาม ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามจะต้องทักท้วงโดยขอให้เป็นการทำฟาล์วทันทีก่อนที่ผู้เล่นที่แทงผิดจะแทงในไม้ต่อไป หากไม่มีการทักท้วง ผู้เล่นที่แทงผิดสามารถยึดลูกกลุ่มที่แทงผิดนั้นเป็นกลุ่มของตนไปได้ทันที

11. การแทงที่ไม่ผิดกติกา

ในการแทงทุกครั้ง (ยกเว้นในไม้เปิดและเมื่อโต๊ะยังอยู่ในสภาพเปิด) ผู้เล่นจะต้องแทงให้โดนลูกในกลุ่มของตนเองก่อนเสมอ และ

• ต้องตบลูกในกลุ่มของตัวเองลงไป หรือ
• ให้มีลูกคิวบอล หรือลูกหนึ่งลูกใดวิ่งไปกระทบชิ่ง

ผู้เล่นสามารถแทงชิ่งก่อนโดนลูกเป้าได้ แต่หลังจากกระทบลูกเป้าแล้ว หากลูกเป้าไม่ลงหลุมไป จะต้องมีลูกหนึ่งลูกใดบนโต๊ะวิ่งไปกระทบชิ่ง หากไม่เป็นไปตามเงื่อนไขนี้ ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว

12. การแทงป้องกัน

ผู้เล่นอาจวางแผนในการเล่น โดยเลือกที่จะตบลูกเป้าลงไปแล้วขอหมดเที่ยวแทงได้ ด้วยการบอกผู้ตัดสินก่อนออกคิวว่า “ป้องกัน หรือ safety” การแทงในลักษณะนี้ ผู้เล่นสามารถยุติเที่ยวแทงได้ทั้งๆ ที่ได้ตบลูกลงหลุมไป หากผู้เล่นไม่ได้แจ้งต่อคู่แข่งขัน หรือผู้ตัดสินก่อนการตบลูกของตนว่า ต้องการเล่น “ป้องกัน หรือ safety” ผู้เล่นจะต้องแทงต่อหลังจากตบลูกลงไปแล้ว ลูกที่ตบลงหลุมไปในการเล่นป้องกัน จะไม่นำกลับมาตั้งอีก

13. การทำคะแนน

ผู้เล่นสามารถแทงต่อไปได้เรื่อยๆ จนกว่าจะตบลูกในกลุ่มของตนเองไม่ลง มีการทำฟาล์วเกิดขึ้น หรือสามารถตบลูกหมายเลข 8 ลงไปได้อย่างไม่ผิดกติกา หลังจากที่ตบลูกในกลุ่มของตนเองหมดไปแล้ว

14. การทำฟาล์วและการลงโทษ

หลังการทำฟาล์วผู้เล่นตรงข้ามจะได้เล่นลูกจากในมือ หมายถึงผู้เล่นสามารถวางลูกคิวบอลไว้ยังตำแหน่งใดก็ได้บนโต๊ะโดยไม่ต้องอยู่ภายในเส้นเมือง (ยกเว้นหลังจากไม้เปิด) กฏข้อนี้มีไว้เพื่อป้องกันมิให้ผู้เล่นเจตนาทำฟาล์ว เพื่อให้คู่ต่อสู้เสียเปรียบ ในการวางลูกจากตำแหน่ง “ในมือ” ผู้เล่นสามารถวางลูกโดยการใช้มือ หรือส่วนหนึ่งส่วนใดของไม้คิว รวมทั้งหิวคิวก็ได้ หลังจากที่ได้วางลูกเป็นที่เรียบร้อยแล้ว หากผู้เล่นเกิดไปสัมผัสลูกคิวบอลด้วยหัวคิวในระหว่างการสาวคิว ให้ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว (ดูกติกาทั่วไปของการเล่น Pocket Billiards ข้อที่ 39)

15. การแทงแบบใช้บ๋อย

ผู้เล่นสามารถใช้ลูกบ๋อยให้ไปสัมผัสลูกในกลุ่มของตนลงหลุมได้โดยไม่จำเป็นว่าลูกนั้นจะเป็นลูกในกลุ่มของใคร ตราบใดที่ลูกแรกที่คิวบอลไปกระทบเป็นลูกที่อยู่ในกลุ่มของตน (หลังจากที่มีการเลือกกลุ่มแล้ว) ผู้เล่นไม่สามารถแทงลูกหมายเลข 8 เป็นลูกแรกได้จนกว่าลูกในกลุ่มของตนจะถูกแทงลงหลุมหมดไปแล้วเท่านั้น

16. ลูกลงหลุมแบบไม่ถูกกติกา

ลูกเป้าที่ลงหลุมไป จะเป็นลูกลงหลุมแบบไม่ถูกกติกา เมื่อ

• ลูกเป้าลูกนั้นลงไปพร้อมกับมีการทำฟาล์วเกิดขึ้น
• ลูกเป้าลงผิดหลุมที่ผู้เล่นกำหนด หรือ
• ผู้เล่นได้ขานก่อนออกคิวว่า ต้องการเล่น “safety” และลูกที่ลงหลุมไปไม่ใช่ลูกที่ผู้เล่นเจตนาให้ลงหลุม ในกรณีนี้ ลูกที่ลงหลุมไปจะไม่นำกลับขึ้นมาตั้ง และให้ถือว่าเป็นลูกที่ลงหลุมไปแล้วด้วย

17. ลูกเป้ากระโดดตกจากโต๊ะ

หากมีลูกเป้าลูกหนึ่งลูกใดกระโดดตกจากโต๊ะ ถือว่าการแทงในไม้นั้นเป็นการทำฟาล์ว และผู้เล่นต้องเสียเที่ยวแทงไป หากลูกที่ตกโต๊ะไปเป็นลูกหมายเลข 8 ผู้ที่แทงจะถูกปรับแพ้ในเกมนั้นทันที ลูกที่ถูกแทงตกจากโต๊ะไปจะไม่นำกลับมาตั้งอีก

18. การแทงลูกกระโดด และลูกไซด์โค้ง

ในกรณีที่ไม่มีผู้ตัดสินทำหน้าที่ ให้ผู้เล่นถือเป็นหลักปฏิบัติว่า การแทงลูกกระโดดหรือลูกไซด์โค้งข้ามลูกที่กีดขวางนั้น หากมีลูกหนึ่งลูกใดที่ไม่ใช่ลูกเป้ามีการเคลื่อนไหว ไม่ว่าจะด้วยไม้คิว ชอล์ค หรือสะพานมือก็ตาม จะถือว่าเป็นการทำฟาล์วทันที

19. การแทงลูกหมายเลข 8

เมื่อลูกหมายเลข 8 เป็นลูกเป้า หากผู้เล่นแทงเปลี่ยน หรือแทงไม่โดนลูกเป้า จะถือเป็นลูกฟาล์วแต่ยังไม่ถือว่าผู้เล่นเป็นฝ่ายแพ้ หากลูกหมายเลข 8 ยังคงอยู่บนโต๊ะ ผู้เล่นคนต่อไปจะได้เล่นลูกคิวบอลจากในมือ การตบลูกหมายเลข 8 ผู้เล่นไม่สามารถใช้บ๋อยจากลูกอื่นได้ นอกจากผู้เล่นจะแทงลูกหมายเลข 8 ก่อน แล้วให้ลูกหมายเลข 8 ไปกระทบลูกอื่นเพื่อเปลี่ยนทิศทางให้ลงหลุมไป

20. การแพ้เกม

ผู้เล่นจะถูกปรับแพ้ในเกมนั้นๆ เมื่อ

• การทำฟาล์วในการตบลูกหมายเลข 8 (กรณียกเว้น: ดูติกาข้อ 8 ลูกหมายเลข 8 ลงหลุมในไม้เปิด)
• ตบลูกหมายเลข 8 ลงหลุมไปในไม้เดียวกับที่แทงลูกในกลุ่มของตนเองลูกสุดท้าย
• เมื่อใดก็ตามที่แทงลูกหมายเลข 8 กระเด็นออกจากโต๊ะ
• ตบลูกหมายเลข 8 ลงผิดหลุมที่กำหนด
• ตบลูกหมายเลข 8 ลงหลุม ในขณะที่ยังไม่ใด้เป็นลูกเป้า

หมายเหตุ: การทำฟาล์วต่างๆ จะต้องมีการขานฟาล์วก่อนการแทงในไม้ต่อไปจะเริ่มขึ้น หรือถือว่าการทำฟาล์วนั้นเป็นโมฆะ

21. เกมที่มีลูกอยู่ในจุดอับ

หากสถานการณ์ของลูกบนโต๊ะอยู่ในจุดอับ ที่ผู้ตัดสินเห็นว่าไม่มีผู้เล่นผู้ใดยอมขยับตำแหน่งลูก เนื่องจากอาจทำให้มีผลได้เปรียบเสียเปรียบและแพ้ชนะในเกมนั้นได้ ผู้ตัดสินอาจให้โอกาสผู้เล่นอีกคนละ 3 ครั้งเพื่อเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ของลูกบนโต๊ะ หลังจากนั้น ผู้ตัดสินอาจตกลงกับผู้เล่นเพื่อเอาลูกกลับไปตั้งเล่นกันใหม่ โดยให้ผู้ที่แทงเปิดในเกมนั้นเปิดเกมใหม่ต่อไป กรณีนี้ไม่จำเป็นต้องคำนึงถึงจำนวนของลูกที่เหลือบนโต๊ะ

หมายเหตุ: การทำฟาล์วติดต่อกัน 3 ครั้งของผู้เล่น ไม่ถือว่าเป็นการแพ้เกม