กฎ-กติกา กีฬาพูลบิลเลียด ของ World Pool-Billiards Association (WPA)

---

4. 14.1 Continuous Pool

“14.1 Continuous Pool” หรือที่รู้จักกันในชื่อเกมว่า “Straight Pool” เป็นเกมที่เล่นโดยใช้ “ลูกเป้า” 15 ลูกและ “ลูกคิวบอล” อีก 1 ลูก ลูกที่ตบลงหลุมไปจะมีคะแนนให้ผู้เล่นลูกละ 1 คะแนน และผู้เล่นที่ทำคะแนนได้ถึงที่กำหนดไว้คือผู้ชนะในแมตช์นั้นๆ

“เกม 14.1” หรือ “Straight Pool” เป็นเกมที่หลังจากผู้เล่น “ตบลูก” ที่ 14 บนโต๊ะลงไปแล้ว “ผู้ตัดสิน” จะนำลูกที่ตบลงไปทั้ง 14 ลูกกลับมาตั้งเป็นสามเหลี่ยมบนจุด “Foot Spot” ผู้เล่นจะต้องแทงลูกโดดลูกสุดท้ายที่เหลือ แล้วให้ “ลูกคิวบอล” มาระเบิดกลุ่มเพื่อกระจายออกมาเล่นในการเข้าเบรคต่อไป โดยต้องมีลูกหนึ่งลูกใดลงหลุมไปในไม้นี้ด้วย

4.1   การเสี่ยงทายเพื่อหาลำดับในการเล่น

ผู้เล่นที่ชนะการเสี่ยงทายในการ “ขึ้นชิ่ง” จะเป็นผู้เลือกว่าใครจะเป็นผู้แทงไม้เปิดก่อน (ดู ข้อ 1.2 การขึ้นชิ่งเพื่อจัดลำดับผู้เล่น)

4.2   การตั้งลูกเพื่อเปิดเกม

การตั้งลูกในไม้เปิด ให้นำลูกทั้ง 15 ลูกมาตั้งเป็นกลุ่มรูปสามเหลี่ยมโดยให้ลูกบนสุดอยู่บนจุด “Foot Spot” เมื่อถึงเวลานำลูกที่ตบลงไปแล้ว 14 ลูกกลับมาตั้งใหม่ ให้เว้นตำแหน่งลูกบนสุดว่างไว้ บนโต๊ะที่มีการตีเส้นขอบสามเหลี่ยมเอาไว้ เส้นจะเป็นตัวบอกว่าจะต้องตั้งลูกไว้ในตำแหน่งใดจึงจะถูกต้องที่สุด

4.3   การแทงในไม้เปิด

การแทงเปิด จะต้องมีข้อกำหนดดังต่อไปนี้

1. ผู้เล่น เล่น “ลูกคิวบอล” จาก “ในมือ” โดยวางลูกไว้หลัง “เส้นในเมือง (Head String)”
2. หากไม่มีลูกใดลงหลุม “ลูกคิวบอล” และลูกอื่นๆ อย่างน้อยอีก 2 ลูกจะต้องวิ่งไปกระทบชิ่ง จึงจะไม่เป็นการทำฟาล์ว (ดู ข้อ 8.4 แทงให้โดนชิ่ง) หากมีการทำฟาล์วเกิดขึ้น ผู้แทงเปิดจะถูกหักคะแนน 2 คะแนน (ดู ข้อ 4.10 การทำฟาล์วในไม้เปิด) ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามอาจเลือกเล่นลูกจากตำแหน่งที่ลูกไปหยุดบนโต๊ะ หรืออาจให้ผู้เปิดแทงเปิดใหม่อีกครั้งก็ได้ จนพอใจว่าผู้แทงเปิดได้แทงเปิดได้อย่างถูกต้อง หรือจนกว่าจะพอใจกับตำแหน่งที่ลูกยืนอยู่ (ดู ข้อ 4.11 การทำฟาล์วขั้นรุนแรง)

4.4   การเข้าเบรค และชนะในเกมที่เล่น

ผู้เล่นจะได้แทงต่อไปเรื่อยๆ ตราบใดที่ยังสามารถ “ตบลูก” ลงหลุมตามที่ระบุได้อย่างไม่ผิดพลาด หรือจนกว่าจะทำคะแนนเป็นผู้ชนะในเกมนั้นๆ เมื่อผู้เล่น “ตบลูก” ลงไป 14 ลูกแล้ว เกมจะหยุดลงชั่วขณะ เพื่อให้ “ผู้ตัดสิน” ทำการตั้งลูกทั้ง 14 ลูก เพื่อการแทงระเบิดกลุ่มในไม้ต่อไปเพื่อต่อเบรค

4.5   การขานลูก และหลุมที่จะเล่น

ผู้เล่นต้องขานลูกและหลุมทุกครั้งก่อนแทงออกไป (ดู ข้อ 1.6 มาตรฐานการขานลูกและหลุม) ผู้เล่นอาจขานเป็นลูก “safety” ได้ ซึ่งจะทำให้ “เที่ยวแทง” นั้นจบสิ้นลงหลังการแทงอีก 1 ครั้ง และลูกที่ลงหลุมไปในการแทงนั้นจะต้องนำกลับมาตั้งที่จุด

4.6   การนำลูกกลับมาตั้ง

ลูกที่ลงหลุมไปจากการทำฟาล์ว การเล่น “safety” ลูกที่ลงไปโดยไม่ได้ขานก่อนแทง หรือลูกที่แทงตกจากโต๊ะ จะต้องนำกลับมาตั้งใหม่ (ดู ข้อ 1.4 การนำลูกกลับมาตั้ง) หากจะต้องนำลูกสุดท้ายของกลุ่ม (ลูกที่ 15) กลับมาตั้งใหม่ โดยที่ลูกอีก 14 ลูกยังไม่ได้มีการกระทบให้เคลื่อนไหว ผู้ตัดสินจะนำลูกที่ 15 นั้นมาตั้งในตำแหน่งบนสุดของกลุ่มที่ว่างอยู่ โดยอาจใช้สามเหลี่ยมที่ตั้งลูกเป็นตัวช่วย ในการตั้งลูกให้ติดกันให้มากที่สุด

4.7   การทำคะแนน

ผู้เล่นจะได้ 1 คะแนนจากลูกที่ตบลงหลุมไปแต่ละลูกตามที่ได้ขานไว้ล่วงหน้า ลูกอื่นๆ ที่ลงหลุมไปในไม้นั้นด้วยก็ให้นับเป็นอีก 1 คะแนนเช่นกัน การปรับฟาล์วจะกระทำโดยการหักคะแนนของผู้เล่นที่ทำฟาล์ว คะแนนของผู้เล่นอาจจะติดลบได้ จากการโดนหักคะแนนในการทำฟาล์ว

4.8   การตั้งลูกเพื่อแทงเปิดในกรณีพิเศษ

หาก “ลูกคิวบอล” หรือลูกสุดท้ายที่เหลือบนโต๊ะไปอยู่ในตำแหน่งที่ทับกับบริเวณที่จะต้องนำลูกอีก 14 ลูกกลับมาตั้ง ให้ใช้กฏในการตั้งลูกดังนี้ “ผู้ตัดสิน” จะต้องตอบผู้เล่นเมื่อถูกถามว่าลูกจะอยู่ในบริเวณที่จะทำให้ตั้งได้หรือไม่

1. หากลูกที่ 15 ลงหลุมไปในไม้เดียวกับการตบลูกที่ 14 ให้นำลูกทั้ง 15 ลูกกลับมาตั้งทั้งหมด
2. ถ้าทั้ง “ลูกคิวบอล” และลูกสุดท้ายเข้าไปอยู่ในบริเวณสามเหลี่ยมที่ตั้งลูก ให้ตั้งลูกใหม่ทั้ง 15 ลูก แล้วให้ผู้เล่นแทงลูกจาก “ในมือ” หลัง “เส้นเมือง (Head String)”
3. หากเป็นลูกสุดท้ายลูกเดียว ที่เข้าไปอยู่ในบริเวณสามเหลี่ยม ให้นำลูกที่ 15 ไปตั้งที่ตำแหน่งบนสุดของสามเหลี่ยม หรือหากตำแหน่งนั้นมี “ลูกคิวบอล” ขวางอยู่ ให้นำลูกที่ 15 ไปตั้งที่ “จุดกลางโต๊ะ (Center Spot)”
4. หากเป็น “ลูกคิวบอล” เพียงลูกเดียว ที่เข้าไปอยู่ในบริเวณสามเหลี่ยม ให้ทำดังนี้ หาก “ลูกเป้า” หรือลูกที่ 15 อยู่ “บนเส้นเมือง” พอดี หรืออยู่ “หน้าเส้นเมือง” ให้เล่น “ลูกคิวบอล” จาก “ในมือ” “หลังเส้นเมือง” หาก “ลูกเป้า” อยู่ “ในเส้นเมือง” ให้นำ “ลูกคิวบอล” ไปตั้งที่จุดกลางของ “เส้นเมือง (Head Spot)” หรือ “จุดกลาง (Center Spot)” ในกรณีที่จุด “Head Spot” ไม่ว่าง

กติการะบุว่า ผู้เล่นสามารถแทงลูกใดก็ได้ ในไม้แรกของการแทงเข้ากลุ่ม

4.9   การทำฟาล์วทั่วไป

เมื่อผู้เล่นทำฟาล์ว จะถูกหักคะแนนออกจากคะแนนรวมของตน ลูกที่ฟาล์วจะถูกนำกลับมาตั้ง และ “เที่ยวแทง” จะจบสิ้นลง “ลูกคิวบอล” จะเล่นจากตำแหน่งที่ไปหยุดอยู่ ยกเว้นการฟาล์วที่ระบุไว้ข้างล่างนี้

1. การเปลี่ยน “ลูกคิวบอล” หรือแทง “ลูกคิวบอล” ตกจากโต๊ะ (ดู ข้อ 6.1)
2. การแทงลูกไม่ถึงชิ่ง (ดู ข้อ 6.3)
3. การแทงโดยเท้าทั้งสองไม่สัมผัสพื้น (ดู rข้อ 6.4)
4. การแทงลูกเป้าตกจากโต๊ะ (ดู ข้อ 6.5) – ลูกตกโต๊ะทุกลูกต้องนำกลับมาตั้ง
5. ลูกติด (ดู ข้อ 6.6)
6. การแทงโดน “ลูกคิวบอล” 2 ครั้ง / Frozen Ball (ดู ข้อ 6.7)
7. การแทงไม้ยาว (ดู ข้อ 6.8)
8. การแทงในขณะที่ลูกยังไม่หยุดนิ่ง (ดู ข้อ 6.9)
9. การวาง “ลูกคิวบอล” ผิดตำแหน่ง (ดู ข้อ 6.10)
10. การแทงลูกผิดกติกาจากบริเวณในเมือง (ดู ข้อ 6.11) – สำหรับการทำฟาล์วในย่อหน้าที่ 2 ของข้อ 6.11 ผู้เล่นคนต่อไปจะได้ “เล่นลูกจากในมือ” หลัง “เส้น Head String”
11. การวางไม้คิวบนโต๊ะ (ดู ข้อ 6.12)
12. การแทงผิด “เที่ยวแทง” (ดู ข้อ 6.13)
13. การเล่นช้า (ดู ข้อ 6.15)

4.10   การทำฟาล์วในไม้เปิด

การทำฟาล์วในไม้เปิด ผู้ทำฟาล์วจะเสีย 2 คะแนน ตามที่ระบุใน ข้อ 4.3 การแทงในไม้เปิด รวมทั้งการให้เปิดใหม่ด้วย หากการทำฟาล์วทั่วไป รวมอยู่กับการทำฟาล์วในไม้เปิดเกิดขึ้นในไม้เดียวกัน จะถือว่าการฟาล์วนั้น เป็นการทำฟาล์วในไม้เปิด

4.11   การทำฟาล์วขั้นรุนแรง

สำหรับการทำฟาล์วใน ข้อ 6.14 การทำฟาล์วติดต่อกัน 3 ครั้ง จะนับเฉพาะการทำฟาล์วโดยปรกติเท่านั้น การทำฟาล์วในไม้เปิด จึงไม่นำมานับรวมในกรณีนี้ ในการฟาล์วครั้งที่ 3 ผู้เล่นจะถูกลบคะแนน 15 คะแนน และการนับฟาล์วจะเริ่มกลับมานับ 1 ใหม่ หลังจากนั้นลูกเป้าทั้ง 15 ลูกจะถูกนำกลับมาตั้งในสามเหลี่ยม และผู้เล่นที่ทำฟาล์วจะต้องเปิดลูกใหม่ ตามกฏระเบียบในการเปิดลูกทั่วไป ส่วนใน ข้อ 6.16 การกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ “ผู้ตัดสิน” จะใช้ดุลยพินิจในการลงโทษเพื่อให้เหมาะสมกับการทำฟาล์วที่เกิดขึ้น

4.12   การเล่นในจุดอับ

หากมี “กรณีจุดอับ” เกิดขึ้น ผู้เล่นจะต้องทำการ “ขึ้นชิ่ง” กันใหม่อีกครั้ง เพื่อหาผู้ที่จะได้แทงในไม้เปิดต่อไป