กฎ-กติกา กีฬาพูลบิลเลียด ของ World Pool-Billiards Association (WPA)

---

6. การทำฟาล์ว

การทำฟาล์วในกีฬาพูลที่จะกล่าวต่อไปนี้ เป็นการทำฟาล์วทั่วไปที่สามารถใช้ได้กับกีฬาพูลเกือบทุกประเภท ซึ่งจะมียกเว้นในบางข้อสำหรับพูล บางประเภทซึ่งได้ระบุไว้ในกติกาของประเภทนั้นๆ ไว้แล้ว หากมีการทำฟาล์วมากกว่า 1 ประเภทเกิดขึ้นใน 1 เที่ยวแทง ให้นับเป็การฟาล์วเพียง 1 ครั้งและผู้เล่นจะถูกปรับฟาล์วในประเภทที่รุนแรงที่สุด หากไม่มีการขานฟาล์วจนผู้เล่นได้แทงในไม้ต่อไปแล้ว การฟาล์วนั้นให้ถือว่าเป็นโมฆะ

6.1   การเปลี่ยนลูกคิวบอล หรือแทงลูกคิวบอลตกจากโต๊ะ

หากผู้เล่นแทงเปลี่ยน หรือแทงลูกคิวบอลตกจากโต๊ะ ถือเป็นการทำฟาล์ว ดู ข้อ 8.3 ลูกลงหลุม และ 8.5 ลูกตกโต๊ะ

6.2   การแทงผิดลูก

ในเกมที่มีกติการะบุให้ผู้เล่นต้องแทง “ลูกเป้า” ตามหมายเลข หรือตามกลุ่มของลูก หากผู้เล่นแทงไม่ถูกลูกที่บังคับให้เล่นเป็นลูกแรก ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว

6.3   การแทงลูกไม่ถึงชิ่ง

หากไม่มีการ “ตบลูก” ใดๆ ลงหลุม “ลูกคิวบอล” จะต้องแทงให้ถูก “ลูกเป้า” และจะต้องมีลูกใดลูกหนึ่ง (“ลูกคิวบอล” หรือลูกใดก็ได้) วิ่งไปกระทบชิ่ง หากไม่มีลูกใดวิ่งไปกระทบชิ่ง ถือว่าเป็นการฟาล์ว ดู ข้อ 8.4 แทงให้โดนชิ่ง

6.4   การแทงโดยเท้าทั้งสองไม่สัมผัสพื้น

เมื่อหัวคิวกระทบ “ลูกคิวบอล” ในการแทงแต่ละครั้ง เท้าของผู้เล่นอย่างน้อย 1 ข้างจะต้องสัมผัสพื้น หากเท้าพ้นจากพื้นทั้งสองข้าง ถือว่าเป็นการฟาล์ว

6.5   การแทงลูกเป้าตกจากโต๊ะ

หากผู้เล่นแทง “ลูกเป้า” กระเด็นตกจากโต๊ะ ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว ลูกที่ตกจากโต๊ะไปจะนำกลับมาตั้งหรือไม่ ขึ้นอยู่กับประเภทของเกม กติกา ว่าลูกที่ตกไปเป็นลูกใด ดู ข้อ 8.5 ลูกตกโต๊ะ

6.6   ลูกติด

การทำให้ลูกใดๆ บนโต๊ะเคลื่อนไหว หรือเปลี่ยนทิศทางการเดินของลูกโดยไม่ได้มาจากการแทงอย่างถูกกติกา ถือเป็นการทำฟาล์ว การไปแตะต้อง โยกย้าย หรือทำให้ลูกเคลื่อนไหวโดยไม่ได้มาจากการแทงด้วยหัวคิว หรือไม่ได้มาจากการได้เล่น “ลูกในมือ (Ball in Hand)” ถือว่าเป็นการทำฟาล์วทั้งหมด ผู้เล่นจะต้องรับผิดชอบในการใช้อุปกรณ์ต่างๆ ไม่ให้ไปแตะต้องลูกใดๆ บนโต๊ะ ไม่ว่าจะเป็นชอล์ค ไม้เรสต์ต่างๆ เสื้อผ้า เส้นผม หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ขณะที่ “ลูกคิวบอลอยู่ในมือ (in hand)” ก็สามารถกระทำการฟาล์วได้ หากการทำฟาล์วนั้นเป็นการเกิดขึ้นโดยไม่เจตนา ก็ถือว่าเป็นการทำฟาล์วทั่วไป หากเจตนา จะถือเป็น ข้อ 6.16 การกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ

6.7   การแทงโดนลูกคิวบอลสองครั้ง / ลูกติด - Frozen Ball

หากหัวคิวกระทบ “ลูกคิวบอล” 2 ครั้งติดๆ กันในการออกคิว ถือเป็นการทำฟาล์ว หาก “ลูกคิวบอล” อยู่ใกล้จนเกือบติดกับ “ลูกเป้า” หากหัวคิวยังไม่พ้นจาก “ลูกคิวบอล” ในขณะที่ “ลูกคิวบอล” สัมผัสกับ “ลูกเป้า” ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว หาก “ลูกคิวบอล” อยู่เกือบติดกับ “ลูกเป้า” และผู้เล่นแทงออกไปโดยให้ “ลูกคิวบอล” สัมผัส “ลูกเป้า” เพียงเล็กน้อย ถือว่าการแทงนั้นไม่ได้ผิดกติกาในย่อหน้าแรก ถึงแม้ว่าหัวคิวอาจจะยังอยู่บน “ลูกคิวบอล” เมื่อมีการสัมผัสกับ “ลูกเป้า” เกิดขึ้นก็ตาม อย่างไรก็ตาม หาก “ลูกคิวบอล” ติดอยู่กับ “ลูกเป้า” ผู้เล่นสามารถแทงเข้าไปหา “ลูกเป้า” หรือให้โดน “ลูกเป้า” อย่างแผ่วเบาได้ (“ลูกเป้า” เป็นลูกที่อยู่ใน “เที่ยวแทง” ของเกมนั้น) และเมื่อ “ลูกเป้า” มีการเคลื่อนไหว ถือว่าได้มีการแทงโดน “ลูกเป้า” นั้นแล้ว (ถึงแม้ว่ากติกาจะอนุญาตให้ผู้เล่นแทง “ลูกคิวบอล” เข้าไปหา “ลูกเป้า” ที่อยู่ติดกันได้ ผู้เล่นก็ยังต้องระมัดระวังในการทำฟาล์วกรณีที่กล่าวไว้ในย่อหน้าแรกที่อาจเกิดขึ้นกับลูกอื่นที่อยู่ใกล้เคียงได้) “ลูกคิวบอล” จะไม่ถือว่าเป็นลูกที่ติดกับ “ลูกเป้า” จนกว่า “ผู้ตัดสิน” จะขานว่าเป็น “ลูกติด (Touching)” หรือจากผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามก่อนแล้วเท่านั้น ผู้แทงจะต้องให้ “ผู้ตัดสิน” หรือคู่แข่งขันรับทราบ และยืนยันว่าเป็น “ลูกติด” ก่อนจะแทงออกไป การแทงออกไปจาก “ลูกติด” ไม่ถือว่าเป็นการแทงถูกลูกนอกจากจะได้รับการยกเว้นเป็นกรณีพิเศษเฉพาะบางเกมเท่านั้น

6.8   การแทงไม้ยาว

หากผู้เล่นแทงโดยให้หิวคิวลากไปกับ “ลูกคิวบอล” ถือว่าเป็นการทำฟาล์วด้วยการ “แทงไม้ยาว”

6.9   การแทงในขณะที่ลูกยังไม่หยุดนิ่ง

หากผู้เล่นออกคิวไปในขณะที่ยังมีลูกวิ่งอยู่บนโต๊ะ ถือเป็นการทำฟาล์ว

6.10 การวางลูกคิวบอลผิดตำแหน่ง

เมื่อผู้เล่นได้เล่น “จากในมือ (Ball in Hand)” ที่จะต้องวาง “ลูกคิวบอล” หลัง “เส้นเมือง (Head String)” ผู้เล่นจะต้องไม่วาง “ลูกคิวบอล” ในตำแหน่งที่เกิน “เส้นเมือง” ออกมา หากผู้เล่นไม่มั่นใจว่าตำแหน่งที่วางลูกไปจะถูกต้องหรือไม่ ผู้เล่นอาจให้ “ผู้ตัดสิน” พิจารณาและยืนยันให้ทราบก่อนออกคิวได้

6.11 การแทงลูกผิดกติกาจากบริเวณในเมือง

เมื่อ “ลูกคิวบอล” เป็น “ลูกในมือ” หลัง “เส้นเมือง” และลูกที่แทงไปโดนเป็นลูกแรกก็เป็นลูกที่อยู่ “ในเมือง” ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว นอกเสียจากว่า “ลูกคิวบอล” จะวิ่งออกนอก “เส้นเมือง” ไปก่อน แล้วกลับเข้ามาโดน “ลูกเป้า” ที่อยู่ “ในเมือง” หากผู้เล่นเจตนาแทงลูก “ในเมือง” โดยตรง ถือเป็นการเล่นที่ไม่สุภาพ “ลูกคิวบอล” จะต้องข้าม “เส้นเมือง” ออกไปก่อน หรือไปกระทบลูกที่อยู่ “นอกเมือง” หรืออยู่บน “เส้นเมือง” ก่อนเท่านั้น จึงจะไม่ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว เมื่อเกิดการทำฟาล์วในกรณีนี้ ผู้เล่นคนต่อไปจะได้“เล่นลูกจากในมือ” ตามกติกาของเกมนั้นๆ ต่อไป

6.12 การวางไม้คิวบนโต๊ะ

หากผู้เล่นวางไม้คิวลงบนโต๊ะ เพื่อใช้วัดทิศทางของลูกโดยไม้คิวไม่ได้อยู่ในมือ ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว

6.13 การแทงผิดเที่ยวแทง

“การแทงผิดเที่ยวแทง” ถือเป็นการทำฟาล์วทั่วไป โดยปรกติแล้ว กติกาจะระบุให้ผู้เล่นคนต่อไป แทงจากตำแหน่งที่ลูกวิ่งไปหยุดอยู่ต่อไปเลย หากผู้เล่น “แทงผิดเที่ยวแทง” ด้วยเจตนา ถือว่าเป็น 6.16 การกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ

6.14 การทำฟาล์วติดต่อกัน 3 ครั้ง

เมื่อผู้เล่นทำฟาล์วติดต่อกัน 3 ไม้ โดยไม่มีการแทงถูกกติกาเข้ามาคั่น ถือเป็นการทำฟาล์วขั้นรุนแรง ในเกมที่มีการตัดสินกันเป็น “เกม (Rack)” เช่น พูล 9 ลูก การฟาล์วจะต้องเกิดติดต่อกันภายในเกมด้วย เกมบางเกม เช่น พูล 8 ลูกไม่มีกติกานี้ “ผู้ตัดสิน” ต้องเตือนผู้เล่นเมื่อผู้เล่นทำฟาล์วติดต่อกันเป็นครั้งที่ 2 หาก “ผู้ตัดสิน” ไม่เตือน จะไม่ถือว่าผู้เล่นได้ทำฟาล์วครั้งที่ 3

6.15 การเล่นช้า

เมื่อ “ผู้ตัดสิน” เห็นว่า ผู้เล่นใช้เวลามากเกินไปกว่าจะออกคิวได้แต่ละครั้ง “ผู้ตัดสิน” อาจเตือนผู้เล่นให้เล่นเร็วขึ้น หากผู้เล่นยังไม่ยอมเล่นให้เร็วขึ้น “ผู้ตัดสิน” อาจให้มีการกำหนดเวลาในการแทงแต่ละไม้ และจับเวลาด้วยนาฬิกา ซึ่งจะต้องใช้กับผู้เล่นทั้งสองฝ่าย หากผู้เล่นใช้เวลาคิดนานเกินกว่าที่ทางการแข่งขันกำหนด ถือเป็นการทำฟาล์วทั่วไป และผู้เล่นคนต่อไปจะได้เล่นตามกติกาที่แต่ละเกมระบุไว้ (กติกา ข้อ 6.16 การกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ อาจนำมาใช้พิจารณาด้วย)

6.16 การกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ

การปรับฟาล์วและการลงโทษการเล่นในกรณีนี้ โดยทั่วไปถือว่าเป็นการทำฟาล์วขั้นรุนแรง แต่ “ผู้ตัดสิน” ก็อาจลงโทษด้วยดุลยพินิจตามกฏที่ตั้งไว้ของเกมนั้นๆ ได้ “ผู้ตัดสิน” อาจตักเตือน ปรับฟาล์ว ซึ่งอาจนำมานับเป็นหนึ่งในสามของการทำฟาล์วที่ต่อเนื่องกันได้ การปรับฟาล์วขั้นรุนแรง อาจหมายถึงการถูกปรับแพ้ใน “เกม” นั้น หรือแพ้ใน “แมตช์” นั้น การถูกถอนสิทธิ์ให้ออกจากการแข่งขัน ซึ่งจะไม่มีสิทธิ์ได้รับรางวัลต่างๆ ทั้งหมด รวมทั้งถ้วยรางวัล หรือแม้แต่คะแนนสะสมด้วย “การกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ (Unsportmanlike Conduct)” ถือเป็นการกระทำโดยเจตนาที่นำมาซึ่งความเสื่อมเสียของวงการกีฬา ซึ่งอาจทำให้การแข่งขันต้องหยุดชะงัก และไม่เกิดความยุติธรรมกับผู้เล่นอื่นๆ ทั้งนี้หมายรวมถึง

1. การรบกวนสมาธิของคู่แข่งขัน
2. แอบเคลื่อนย้ายตำแหน่งของลูกบนโต๊ะ
3. แกล้งทำเป็นแทงผิด
4. ยังคงเล่นต่อเมื่อถูกขานฟาล์ว หรือหลังจากที่การแข่งขันถูกระงับไปแล้ว
5. ซ้อมแทงในระหว่างการแข่งขัน
6. ทำเครื่องหมายใดๆ บนโต๊ะ
7. เจตนาถ่วงเวลาในการเล่น
8. ใช้อุปกรณ์ที่ไม่เหมาะสม